Jakie dźwięki wydają rośliny w Palmiarni Miejskiej? Co o naturze mówią wiersze? Jaką melodię tworzy miasto? Co potrafi ludzki głos? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań poszuka aż 360 uczniów gliwickich szkół podstawowych podczas cyklu warsztatów w ramach Biennale Gliwice. Stworzony przez Wydział Edukacji Urzędu Miejskiego w Gliwicach, Fundację Soundscape i Miejską Bibliotekę Publiczną program aktywności to połączenie nowych mediów i technologii.
Edukacyjna formuła w nowoczesnym wydaniu połączy sztukę, literaturę i naturę, a każda z tych dziedzin stanie się jednocześnie polem do eksperymentów dźwiękowych.
Warsztaty dla dzieci w Gliwicach
Ambicją festiwalu Biennale Gliwice „Sztuka w mieście, miasto w sztuce” było wyprowadzenie sztuki na ulice miasta i do przestrzeni życia codziennego mieszkańców, natomiast pofestiwalowa oferta edukacyjna to pomysł na kreatywną naukę poprzez doświadczanie. Warsztaty mają skłonić uczestników do twórczego myślenia i wyjścia poza schematy. Zachęcać będą do tego również miejsca, w których zaplanowano kolejne aktywności – uczniowie gliwickich szkół będą m.in. wsłuchiwać się w dźwięki miasta i sprawdzą, jak brzmią rośliny w palmiarni.
– Chcemy, żeby sztuka nie była zamknięta w galeriach, ale obecna w codziennym życiu gliwiczan - na placach, ulicach, w szkołach. Po sukcesie Biennale kontynuujemy jego ideę w formule warsztatów dla dzieci i młodzieży, które łączą sztukę, nowe technologie i literaturę. To element długofalowego działania, które nie tylko rozwija kreatywność młodych mieszkańców, ale też realnie wpływa na wizerunek Gliwic jako miasta nowoczesnego, otwartego i zaangażowanego w kulturę dostępną dla wszystkich – podkreśla prezydent Gliwic Katarzyna Kuczyńska-Budka.
Lepiej zrozumieć miasto
Warsztaty poprowadzą Matylda Badera – dyrektor programowa i producentka wydarzeń w Fundacji Soundscape oraz Jakub Mokrzysiak – reżyser dźwięku i dyrektor artystyczny Fundacji. Spotkają się z uczniami w dwóch grupach – w zależności od wieku uczestników organizatorzy zaproponują inne formy i tematy zajęć dla klas III–V i VI–VIII.
– Dla młodszych uczniów przygotowaliśmy warsztaty urbanistyczno-muzyczne. Najpierw wspólnie zarejestrujemy dźwięki miasta, a później, za pomocą kontrolera Playtron, będziemy mogli odegrać te dźwięki na zbudowanych wcześniej makietach miasta z Play-Doh – zapowiada Jakub Mokrzysiak, jednocześnie podkreślając edukacyjną rolę zajęć, które promują odkrywanie poprzez działanie, eksperymentowanie, a w efekcie uczenie się.
– Wszystkie te aktywności będą nie tylko ćwiczeniem uważności i wrażliwości sensorycznej, ale też wprowadzeniem do dyskusji o dobrze zaplanowanych przestrzeniach miejskich i pojęć takich jak urbanistyka czy szczęśliwe miasto – dodaje Matylda Badera.
Warsztaty organizowane jako pofestiwalowa, edukacyjna oferta Biennale Gliwice nadal wspierane są przez partnerów i sponsorów.
Palmiarnia inaczej
Palmiarnia Miejska w Gliwicach jest jednym ze znaków rozpoznawczych miasta. To turystyczna atrakcja, „zielone serce Gliwic” oraz inspirująca przestrzeń spotkań i edukacji. Znajdziemy w niej wyjątkowe okazy roślin, od których nie sposób oderwać wzroku. Zaplanowane warsztaty do ich odbioru zaangażują jednak także inne zmysły.
Co wydarzy się, gdy rośliny potraktujemy jak instrumenty? O tym przekonają się starsi uczniowie, którym organizatorzy wytłumaczą, czym jest m.in. dźwięk i częstotliwość. Kluczem do zrozumienia tych pojęć jest zaangażowanie w działanie i tworzenie definicji od podstaw, jako efektu zdobytych doświadczeń. Dlatego podczas warsztatów „Rośliny jako instrumenty – dźwiękowe eksperymenty w Palmiarni”, uczestnicy zostaną wyposażeni w przenośne rejestratory i słuchawki, by dokumentować dźwięki przyrody, a następnie przekształcać je w... utwory muzyczne.
– Wspólnie zarejestrujemy, skomponujemy i nagramy utwór inspirowany gliwicką Palmiarnią. Uczniowie będą mogli korzystać z rejestratorów, syntezatorów klawiszowych, modularnych, werbla z zestawem mikrofonów oraz Playtronu, który zostanie podpięty do roślin. Wszystkie te narzędzia posłużą nam do stworzenia kompozycji inspirowanej palmiarnią gliwicką – zapowiadają prowadzący warsztaty.
To nieoczywiste połączenie biologii, technologii i sztuki ma otworzyć przed uczniami nowe perspektywy i zachęcić ich do świeżego spojrzenia na świat przyrody. Partnerem warsztatów jest Palmiarnia Miejska w Gliwicach. – Cieszymy się, że Palmiarnia staje się polem do interesujących eksploracji na styku wielu dziedzin. Zaskakujące zestawienia prowadzą do intrygujących wniosków, a rośliny to niezwykły materiał do badań – przyznaje Barbara Trzebińska z gliwickiej Palmiarni.
Czytanie między wierszami
W części warsztatowej, realizowanej we współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną w Gliwicach, uczestnicy będą rozwijać kreatywność i umiejętność pracy z tekstem literackim, równocześnie kształtując wrażliwość ekologiczną. Angażującym i niebanalnym elementem warsztatów będzie wprowadzenie metody blackout poetry, polegającej na twórczym zaciemnianiu fragmentów tekstu i pozostawianiu jedynie tych słów, które zdaniem uczniów-autorów mogą stać się osobnym, oryginalnym utworem.
– Dzięki tej metodzie nie tylko interpretujemy tekst zastany, ale też skłaniamy uczniów do osobistej ekspresji. Uczestnicy otrzymają fragmenty prozy i esejów o tematyce ekologicznej, z których, poprzez selekcję słów, stworzą własne krótkie wiersze. Każdy tekst będzie następnie przygotowywany do głośnego odczytania z naciskiem na pracę głosem: intonację, dynamikę, tempo i emocjonalne zabarwienie – wyjaśnia Bogna Dobrakowska, dyrektor MBP w Gliwicach.
Wiersze zostaną nagrane i połączone z dźwiękami zebranymi w drugiej części warsztatów, tworząc wspólną kompozycję typu „sound poetry”. Następnie utworzony w ten sposób poemat dźwiękowy zostanie nagrany w powołanym przez Fundację Soundscape Tonarium – Laboratorium Nowych Mediów, na terenie kampusu Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.
Harmonogram warsztatów został rozpisany aż do grudnia, a w zaplanowanych aktywnościach weźmie udział aż 360 dzieci z gliwickich szkół podstawowych. Każde spotkanie będzie okazją do obcowania ze sztuką na wielu płaszczyznach i w najrozmaitszy sposób – od doświadczeń i eksperymentów po kreatywną zabawę.